Mansur Alimov: Kayfiyatni ko'tarish uchun biz studiyaga taniqli, bizning qiziqchimiz, qolaversa el, yurt nazariga tushgan, hurmatga loyiq bo'lgan san'atkor Valijon Samshiyevni taklif qilganmiz.

Valijon Samshiyev: Juda katta ishga chaqiribsizlar. Chunki menga ta'rif berayotganingizda orasida polvon ham deb qo'ysangiz, chunki kayfiyatni ko'tarish uncha muncha odammi ishimasda. Polvon ko'tarmasa kayfiyatni endi, o'g'ir narsa bo'ladi kayfiyat. Doctor og'ir ko'tarmagin degan menga, lekin ko'tarishga harakat qilamiz. Kayfiyat ko'tarishdan og'ir narsa yo'q. Mana biz har bitta yurtdoshlarimizga hush kayfiyat tilaymiz, xonadonlaringizda hursandchilik bo'lsin, g'amlik ko'rmanglar, kamlik ko'rmanglar. Martabanglar ulug' , hamyonilar to'liq, bilagilar bo'lig', qadaminglar qutlug' bo'lsin. Qozoningizda osh ko'paysin, yostig'ingizda bosh ko'paysin, faqat begona, benikoh bosh bo'lmasin. Ertalab sog'salomat turinglar, o'ynab kulib yuringlar, davru davronlar suringlar, go'zal oshyonlar quringlar. Ooo, qofiyani qaranglar, eshitgan odam mazza qiladi agar bo'lmasa garang. Kayfiyat bo'lmasa tarang, ovozlarimiz quloqlariga yoqadi jarang jarang.

Mansur Alimov: Shu erni o'zida ham qofiya yasadingiz.

Valijon Samshiyev: Ha, qofiya yasadim. Iloyim gapirayotgan gaplarimiz quloqlariga moydek yoqsin. Chunki nima uchun quloqlariga deyotganimning sababi, ko'proq quloqlari bilan eshitishadi. Hech kimni qulog'i og'ir bo'lmasin, eshitmi qolmasin. Hamisha yaxshi gaplarni eshitib yurishsin.

Valijon: Samshiyev: Shu hayotni ko'p kuzatib yuramande, mana yaqinda Karate bo'yicha Amerikaga borib keldik, ustozimiz Xo'jamqul Ho'jaqulov bilan Jahon chempionatiga, bu tomonimizni hamma biladi. Beshta jang o'tkazdik, shu beshinchi hangda burunni sinishiga sal qoldi. Shunda ham ko'p narsalarni kuzatdim, lekin uchinchi o'rinni olib, bayrog'imizni ko'tarib yurtimiz mustaqilligining 20 yillik yubileyiga sovg'a bilan keldim. Shu Amerikada yurganimizda bir og'aynimga aytdim, ingliz tili o'zbek tilidan paydo bo'lgan deb yubordim. Shunaqa desam og'aynim ishonmadi. Yo'g'e dedi. Men ham hozir isbotlayman dedim. Shu payt liftga 10 yashar ingliz zabonli bir bola kirib keldi. Haligi bolaga qarab ismini so'radim. Ingliz tilida endi "What is your name?" bo'ladiku, shu What is your nameni o'zbekcha ohangda, otiz nima dedim, haligi bolayam menga qarab, "My name is Jon" dedi. Haligi bola menga qarab kulib yubordi. Ko'rdingizmi bu bola o'zbekchani tushunadi dedim. Bemalol o'zbekcha gapirishim mumkin dedim. A bupti, unda familiyasi bilan sharifini ham so'rang dedim. Bo'pti deb haligi yigitchadan, xoy yigitcha familiyangiz bilan sharifingiz nima desam, bolakay ham dovdirab turib, I am sorry dedi, ya'ni, meni kechirasiz dedi. Shundoq liftdan chiqib ketgan edi, og'aynim kulib, ha tushunmasakanmi dedi? Men ham bo'sh kemasdan, yoq u familiyasini bilmas ekan dedim, shu hozir ayamdan so'raychi deb ketti dedim.

Mansur Alimov: Shu aytishlariga qaraganda Amerikada yurganingizda oq futbolkada yurgan ekansiz, orqasida O'zbekiston degan yozuvi ham bo'lgan ekan. Kegin sizni o'rab olishibdi, o'zbekistonlik hamyurtlarimiz.

Valijon Samshiyev: Bilasizmi bu o'zgacha bir viqor. Haqiqatan ham mana bu yuragimiz ustida, ko'kragimizda O'zbekistonimizni, Vatanimizni bayrog'i, shu elkamizda O'zbekiston karate deyilgan yozuvlar bilan aylangani chiqdik, shunda bir payt 5-6 tasi o'rab oldi. Oldiniga bittasi yugurib kelib elkamdan ushab, meni quchoqlab oldi. Endi to'g'risini aytsan urishib ketishimga ozgina qoldi. Endi bilib bo'ladimi? Odam ko'p joy, do'st bor, dushman bor. Hayron bo'ldimda, qarasam o'zbekcha gaplashishmoqda, biri Vatandoshimiz desa, ikkinchisi hidingizni sog'ingandik deydi. San'atkorligimmi tanib qolib, iya Valakaku deyib qolishdi. Endi bizlar bilan hamrohlar ham bor edi, ajratishga tushib qolishdi. Ey qo'yinglar o'zimizning yurdoshlar desam, shunaqangi ko'zimizga olovdek ko'rinishdi deyishdi. Ular o'zi ikki etajli avtobuslar bo'ladiku, shunda ketayotib, bizni ko'rib qolib avtobusni to'xtatishibdi va orqamdan yugurib kelib hansirab, endi bir bag'riga bosishmoqchi bo'lishgan futbolkamdagi Ozbekiston yozuvini ko'rib. Bu bir bo'shqacha. Yurtdoshlarimiz qaerda bo'lmasinlar bir-biriga talpinib yashaydi. Ko'z tegmasin deyman. Shunaqangi xursand bo'ldim, xattoki ko'zlarimda yosh qalqiganday bo'ldi. Ulardagi Vatanni sog'inchini sezib yanada Vatanimizga bo'lgan muhabbatim oshdi. Bittasi endi rosa onasini sog'inibdi-da, onasi endi shu yurtimizda ekan, otalari esa olamdan o'tgan ekan. Shu onasini sog'inganini, yurtimizni qo'msashini va yaqin kunlarda Vatanimizga qaytishini aytdi. Shunda bir g'alati bo'ldim. Ozbekistonga keldimda, farzandlarimni olib shundoq Andijon tomonga yo'l oldim. Shu yo'lda ketyapman-ku, shu yigitning gapirgan gaplari esimga tushdi-ku, she'r satrlari yodimga kela boshladi.

Bolalarim olib duo olish uchun shahardan yol oldim qishloq tomonga

Bobosin, buvisin ko'rib qaytamiz. Shukrona keltirib, tinchlik zamonga

Farzandga dunyoning ozuqasi bor ota- ona aytgan so'zda deydilar

So'zlashmay telefon orqali bugun, ko'rishga shoshildik, mehr ko'zda deydilar.

Baxtli farzandlar bor ota- onasin, har kun ko'rsa ham sog'inib yashar.

Badbaxt farzandlar bor, ota onani bir yilda bir ko'rsa og'rinib yashar.

Shu og'rinib yashashdan xudoni o'zi asrasin. Chunki o'sha bola aytdi-ki, deyarli har kuni onamni tushimda ko'raman dedida. Haqiqatan ham ertalab onasini ko'rgan baxtli farzandlar borda, yana kechqurun kelib yana bir ko'rgisi keladi ota- onasini. Buni imkiniyati bor, ular tirikdir, baxtli ular. Yana kelib ko'rish baxtiga miyassar. Ilohim ana shunday baxti borlar ana shu baxtni isini ko'p- ko'p totishlarini xoxlardim. Bilasizmi, ota- onaga farzandidan qimmatbaho sovg'a kerak emas, yoki kelib qo'shiq yoki latifa ham shart emas, kelib yaxshimisizlar deganda kayfiyati ko'tarilib ketadi. Kirib kelib so'z aytmasdan paydo bo'lib, eshik ochganingizda kayfiyat ko'tariladi.

Mansur Alimov: To'g'ri. Shu muloyim ikki so'z aytsangiz bo'ldi.

Valijon Samshiyev: Ha bo'ldi- bo'ldi. Ota – onalarimiz umrlari uzun bo'lsin.

Mansur Alimov: Avvalgi yil ham roppa rosa 1 yil bo'ibdi siz bilan suhbatlashganimizga.shu payt otdan yiqildim degan edingiz-a?

Valijon Samshiyev: Ha esimga tushdi, qanday qilib yiqilganimni aytgandim.Odam yiqilsa satreseniya bo'lib mazza bo'lar ekan. Hamma narsa esingizdan chiqib ketar ekan.

Mansur Alimov: Anu bir kinoni bilasizmi? Aktyor Jet Li, kinoni nomi esimda yo'kku qaysi kino, lekin daryoda oqib ketib toshga boshi bilan urilib hotirasi esidan chiqib qoladi-ku. Esingizda bormi?

Valijon Samshiyev: Hozir eslab ko'raychi, hozir hotira joyida, agar satreseniyani munaqa sharofati borligini bilganimda, ko'pchilikdan qarz olib qo'ygan bo'lar edim. "Qattadir sizni ko'rgandayman birodar" deb turaverar edim.

Mansur Alimov: Lekin buni albatta yaxshi tarafi ham bor, yomon tarafi ko'p. qo'qqisidan kelib yoqangizdan olishi mumkin pulimni ber deb.

Valijon Shamshiyev: Hech kim kasal bo'lmasin. Eng qizig'i shuki, kasalxonada yotibman, endi qiziqchining do'stlari ham hazilkash bo'ladiku, O'zbekistonda hizmat ko'rsatgan artist Uchqun Tillaev, endi bizning ansamblning rahbari. Haqiqatan ham shunaqangi bir holatda yotibmanda, bolnitsaga kelib, bir chekkaga tortib, jiddiy holatda "Valijon maylin endi sog'ayib ketingu, lekin anu o'n millionni joyiga qo'yib qo'yishimiz kerakda" deydi. Hayronman, ishonyapmanda shunga, voy qachon olgandim deymanda. "Uzr Uchqun aka qachon olgan edim?" deb so'radim. "Anu kino uchun soragan edingizku, man ham bir ikkita akalardan olib bergan edimda. Meniki emas edi" deydi.

Mansur Alimov: Ular ham jiddiy ohangda gapiryaptilar, shundaymi?

Valijon Shamshiyev: Ha jiddiy ohangda. O'zi jiddiy aktyorku. Shunaqangi ilintirdi-da. Vay diyman, ketganidan kegin rejissyorga telefon qilib kimdan pul olganman deb so'radim. Yaxshi rejissyor Ergash Mo'minov holatimni tishunib, "Sizni kiydirgan" deb qoldi. Shundan kegin telefon qilib, "Uchqun aka qanaqa odamsiz dedim, e shu gappi ham gapirasizmi" u bu desam. "I nima bo'ldi" deb qo'rqib ketti, kasalxonadamanku endi. "Qanaqasiz, e o'g'il bolamassiz" deb yubordim. "Nima deyapsiz?" dedi. "A yozib qo'ygan ekansizku, zapisingiz ham bor ekan, diktofonga ham yozib olgan ekanmiz, o'zingiz shundoq homiylik qilib bergan ekansiz eb ketarga" desam. Ha-haaaa kulib, bildingizmi bermaganimni dedi. Shunaqa qilib hazil qildik. Hamma narsani hazil bilan enggan yaxshi, dunyoga kulgu ko'zi bilan qaragan yaxshida. Mana misol uchun, ba'zida er xotin kulishib yashasa baxtli bo'lar ekan. Qanaqa odam baxtli bo'ladi? Er xotinlar bir-biriga kulib qaragan odam albatta. Ba'zi erkaklar bo'ladi uydan chiqib ketayotganda hech narsa demasdan xo'mrayib chiqib ketadi, xotini ham bechora bir chekkada hi deb qachon gapirarkin deb turadi. Yoki bo'lmasa baqirib chiqib ketadigan erkaklar bor. "Bugun ostonadan hatlab ko'chaga chiqma, ovqat qilma, bolalarga kechagi ovqatni isitib ber. Umuman aytib qo'yay, qaynatam bilan qaynonam kemoqchiykan, eshikni berkitib qo'y. Qaytib ketaverishsin. Opa- singillaringni shetta ko'rsam, oyog'ingni sindiraman, birga ketasan ular bilan". Shunday deydigan erkaklar bor. Undan kegin, qaysi ayol erkak kishi ketganidan kegin orqasidan ilohim borgan joyingizga yaxshi borib keling deydi. Ilohim etib bormagin deb duo qiladi.

Kulib ketsangiz qanaqa? "Onasi yaxshi o'tiringlar, mazza qilib o'tiringlar, hohlagan ovqatlaringizni bolalar bilan qilib eng. Oynonib ketay. Men qaynatamni olib kelib bir mehmon qilay, sen ham opa-singillaringni olib kelmasang hafa bo'laman. Bir yayraylik". Yoki bo'lmasa, "qaerga chiqmoqchi bo'lsangiz, taxmonga pul qo'yib qo'yganman, hohlagancha oling". To'g'ri munaqa erkak yoq'ku, lekin orzu qilsa bo'ladi. Ayollar hursand bo'ladi. Er-xotin bir-birlari bilan kulishib yashashligi kerak ekan.

Mansur Alimov: Aytishadiku, oilada o'zaro tushuncha bo'lsa, o'sha oila baxtli bo'ladi. Aynan baxt kaliti ham shunda.

Valijon Shamshiyev: Endi bitta narsa borki, er-xotin hech qachon bir-biriga hiyonat qilmasligi kerak. Endi ayol kishi ham, erkak kishi ham hiyonat qilsa farzandlariga kasri uradi, lekin ayol kishi hiyonat qiladigan bo'lsa erini ishi bilan sog'lig'iga urib ketar ekan. Hiyonat qaysi ma'noda? Keng ma'noda bo'lishi kerak. Misol uchun deylik, mol davlatiga hiyonat, yo bo'masa uning ishonchiga, sevgisiga hiyonat. Yolg'on gapirishlar bo'lsa ayol yoki erkak tomonidan, shu ham hiyonatga kiradi. Er- xotinlar bir-biriga oqibatli bo'lishlari kerak ekan.

Men xayotdan ta'lim olyapman, ko'pni ko'rib o'ylab qolyapman.

Oilam tomon shoshib boryapman, demak, baxt tinch oilada do'stim, men ham baxtli oilada o'sdim.

Ilohim baxtli oilalarga ko'z tegmasin.

Mansur Alimov: Bir donishman aytgan ekan, agarki kim xayotda olmasa ta'lim, unga o'rgata olmas hech bir muallim.

Valijon Shamshiyev: Bir shoir do'stimiz bor, o'sha do'stimiz juda nogironlar, joylaridan qimirlamaydilar. Chiroyli satrlar yozganlar.

Men ustozdan olmadim ta'lim, ustoz bo'ldi menga tabiat.

She'r yozishga o'quv yoq edi, shoir qildi meni muhabbat.

Mansur Alimov: Kayfiyatlar zo'r bo'lsa kerak.

Valijon Shamshiyev: Yaxshi kayfiyat degan so'zni juda ham yaxshi ko'ramiz.

Mansur Alimov: Sizga juda ham yaqin so'z to'g'rimi?

Valijon Shamshiyev: Judayam yaqin so'z , chunki yoshligimdan beri shu odamlarni kayfiyatini yaxshilash uchun qo'limdan kelganicha harakat qilaman.

Mansur Alimov: Aytishadiku, agar o'zingni yaxshi kayfiyating bo'lmasa, birovni yaxshi kayfiyati bo'lmaydi deb.

Valijon Shamshiyev: Xuddi shundoq, haqiqatan, hursand odamni ko'rsang hursand bo'lib ketasanda. Bilasizmi bizni yurtda ijodimni boshlaganimga ham 20 yil bo'libdi. Mustaqilligimizga ijodiy faoliyatim tengligiga hursandman. Chunki 1991 yilda maktabni bitirib, oliygohlarga kelib, televidenie, radio orqali xalqimizga hizmat qilishni boshlaganmiz.

Mansur Alimov: Keling bir ta'riflab o'tamiz, tinglovchilarimiz bilishmaydi. Mana bu erda, bizning studiyamizda shlyapa turibdi, Las Vegasdan kelgan to'g'rimi?

Valijon Shamshiyev: Ha Las Vegasdan, qaysi do'konligi esimda yo'q. Shundoq kirdim birinchi do'kondan shlyapa sotib oldim, ilon terisiga o'xshaydi.

Mansur Alimov: Lekin ko'rinishidan qanor qopga ham o'xshar ekan-a?

Mansur Alimov: Endi siz o'sha AQSHda bo'lganingizda tabiiyki odamlarini ko'p ko'rgansiz, manimcha u erda ko'pchilik yoz paytida maykalarda yurishadi to'rimi, tatuirovkalarni ko'rgan bo'lsangiz kerak. Men nima uchun shunday deyapman, internetda bitta habarchani o'qidim, bilasizmi Yaponiyada xattoki tishlarga ham tatuirovka qo'yishayotgan ekan.

Valijon Shamshiyev: Shu tatuirovka qilib olgan odamlarni ko'rib men qiynalib ketdim, shu qo'llariga chizib olishganiga.

Mansur Alimov: Rahmingiz keldimi?

Valijon Shamshiyev: Ha rahmim keldi, ularning terisiga. Shu desam, ayollarni ko'rsam, ularning eriga rahmim keldi.

Ikkita ziqna bor ekanda, shu darajada ziqna ekanki, Toshkent o'zgarib ketibdi, obod bo'p ketibdi, chet elga borganday bo'p qolar ekansan, dunyoning eng rivojlangan davlatlariga o'xshab rosa rivojlanibdi, yur borib kelamiz deb Toshkentga kelishibdi. Ikkita ziqna do'st qishloqdan Toshkentga borib aylanishibdi, aylanishibdi, charchab ketishibdi. Qornilari ochib ketibdi-yu, hech biri ovqat eylik demasmish, pul to'lash kerakku. Kegin bittasi aytibdi, bu ovqat eb olsak bo'lardi desa, ikkinchisi esak bo'lardi, lekin pullarni kim to'laydi debdi. Birinchisi aytibdiki, aniq men to'lamayman, ikkinchisi mendan umid qilma debdi. Kel bir o'yin o'ynaymiz debdi. O'rtada favvora bor ekan Navoiy tetrining yonida, boshimizni favvoradagi suvga tiqamiz debdi, kim birinchi boshini suvdan chiqarib olsa pulni shu to'laydi debdi. Bo'pti debdi. Haligi ikkita ziqna xo'p deptiyu suvga sho'ng'ibdi. Ertasiga radiodan e'lon ketayotgan emish. "Hurmatli tinglovchilar kecha shahrimizning markazidagi favvoraning ichidan kap-katta cho'kkan odamning murdasi topildi". Ikkita ziqna pul to'lamaslik uchun suvdan chiqmaganda.

Mansur Alimov: Valijon aka marhamat, endi hayrlashamiz. Shu tinglovchilarimiz sizdan kutishyapti, ikki og'iz shirin so'zngizni.

Valijon Shamshiyev: Shirin so'zimiz sizlarga hadya. Sizlarga jon tanimizdan aytadigan gaplarimiz hammasi shirin bo'lib chiqsin, umringiz uzoq bo'lsin aziz yurtdoshlar. G'amlik ko'rmanglar, kamlik ko'rmanglar shunday bir mustaqil diyorda, mustaqil yurtda, yayrab- yashnab, go'zal dunyoga mehr ko'zi bilan qaranglar. Hozir yana satrlar kelyapti, bilmayman u hozir she'rga aylanadimi yo'qmi….

Dunyoni go'zalroq ko'rmoq istasang,

Atrofga ko'zlaring ochib qaragin.

Yaxshiliklar qilib o'lmoq istasang,

Odamlar koriga ko'proq yaragin.

Mansur Alimov: Qoyil,qoyil, sherni o'zi shu erda keldiya.

Valijon Shamshiyev: Keldi. Odamlarni koriga yaraydigan inson bo'lib yurish har bir yurtdoshimizga nasib etsin. O'zi har safar she'r kelganida ko'zimga yosh chiqadi, hayron bo'lmang.

Mansur Alimov: Endi Valijon aka tinglovchilarimiz tabiiyki, hozir sizni eshitishyapti, ohirigayam latifa aytib bersalar yaxshi bo'lardi deb. Keling avval men sizga bir latifa aytib beraman.

Bir maktab o'qituvchisi o'quvchilarga dars o'tayotgan ekan, bir hikoyani aytib beribdi. Daraxt ustida baliq o'tirgan ekande endi deydi. Keyin bir sinchkov o'quvchi aytibdiki, qanaqasiga daraxtning ustida baliq o'tiradi? Keyin o'qituvchisi ham, ha u endi aqli yoq baliqda deb vaziyatdan chiqib ketibdi.

Valijon Shamshiyev: Tuya uchadi desa, tuya uchmaydi debdi. Domlamiz aytdi desa, ha uchadi faqat pastroq uchadi. Ilohim uchib yuraverishsin. Hammani ko'ngli uchsin.

Bir kun ikkitasi tepaga chiqib ketayotgan ekan, bittasini qo'li chiqib ketibdi-da, pastga qarab uchishni boshlabdi. Pastga qarab uchish bilan, tepaga qarab uchishning farqi bor bilasizmi? Tepaga uchyotganda "vayyyyy" deydi. Pastga qarab uchayotganda "Voy dod" deydi. Tepada turgan og'aynisi "tirimisan" desa, "ha" debdi. "Qo'ling sinmadimi?" desa, "yooo'q". "Oyog'ingchi butunmi?" desa, "ha yaxshi" debdi, "qaytib chiq unda" desa, "Hali erga etib borganim yo'q" debdi. Iloyim hech kim tepadan pastga qarab uchmasin, tepaga qarab parvoz qilaversin. Ustozimiz, O'zbekistonda hizmat ko'rsatgan artist Mirzabek Xolmedovning bitta satrlari bor.

Bu xayot sirpanchiq zina, toyib ketsang chiqolmaysan sira

Qo'l uzatgandan turtganlar ko'oproq, boshdan o'tgan bilarkan buni.

Yana bir satrlarimiz bor birgalikda ijod qilgan, ajoyibda tomoshabinlarning qarsagi.

Siz chalasiz qarsak, qarsak, qarsak

Lekin biz qarasak, qarasak, qarasak

Boshqalarga chalinar qarsak, qarsak

Biz qolamiz chalib chapak.

Ilohim hech qaysi san'atkor qarsaksiz qolmasin. Hamisha tomoshabinlarning qarsagini olib, shu qarsaklarga muyassar bo'lib yuraversin. Muhlislarimiz hamisha omon bo'lishsin, bor bo'sinlar. Bu gapda ma'no katta. Borilarga shukr deb qolamiz. Borlariga shukr.